29-08-2023
Blog
VUCA – kluczowe narzędzie w marketingu?
Termin VUCA pojawił się po raz pierwszy w 1987 roku i został zainicjowany w 1991 roku przez amerykańskie siły zbrojne na koniec zimnej wojny, prowadząc do powstania bardziej niestabilnych, nieprzewidywalnych, skomplikowanych i wieloznacznych scenariuszy na świecie. Ideologia VUCA ilustruje fluktuujące otoczenie, w którym tradycyjne reguły i przepisy przestają być skuteczne. Wymaga to indywidualnego i specyficznego podejścia w zależności od natury problemu i aktualnych okoliczności. Przedsiębiorstwa muszą zdawać sobie sprawę, że funkcjonują w kontekście VUCA i muszą być elastyczne oraz adaptować się do bieżącej sytuacji.
VUCA to akronim odnoszący się do zmienności, niepewności, złożoności i wieloznaczności:
- Zmienność (Volatility): symbolizuje nasilenie nieprzewidywalności i modyfikację warunków. Organizacje muszą nauczyć się akceptować zmiany i reagować na nie w odpowiedni sposób, rozważając różne opcje dostępne na rynku. Np. PVR Cinemas zrozumiało zmienność na rynku kin pojedynczych ekranów i zastosowało model kina z wieloma ekranami
- Niepewność (Uncertainty): oznacza brak pewności co do przyszłości. Firmy, takie jak BOLT i Uber, stworzyły niepewność dla sektora motoryzacyjnego. W związku z tym branża ta musi minimalizować wpływ poprzez zrozumienie tych wyzwań i formułowanie odpowiednich strategii. Organizacje muszą być przygotowane na nieprzewidywalną przyszłość
- Złożoność (Complexity): w obecnych czasach organizacje są silniej powiązane niż kiedykolwiek wcześniej. Różnorodność kulturowa, warunki pracy, globalizacja sprawiają, że struktura organizacyjna jest skomplikowana. Organizacje muszą zastosować uproszczone i przejrzyste podejście, aby zminimalizować złożoność.
- Wieloznaczność (Ambiguity): organizacje muszą współpracować z różnorodnymi jednostkami, co prowadzi do różnych interpretacji tego samego problemu. Powoduje to wieloznaczność i zamieszanie. Podobnie, wejście na nieznany i niezbadany rynek może być niejasne, dlatego przedsiębiorcy muszą poszerzyć swoje horyzonty, dokładniej analizować sytuację i zmniejszyć niepewność.
VUCA w kontekście marketingu
Sposób, w jaki komunikujemy się i promujemy wobec Klientów, przeszedł drastyczną metamorfozę w ostatnich latach. Aby pozostać konkurencyjnym w tym świecie VUCA, należy przestrzegać pięciu podstawowych zasad:
- Zrozumienie konkurencji: zidentyfikowanie konkurencji jest jednocześnie proste i skomplikowane. Łatwo jest zidentyfikować znanych konkurentów, ale wykrycie nieznanych konkurentów jest prawdziwym wyzwaniem. Mogą to być nowe technologie lub inne produkty, które spełniają te same potrzeby Klientów
- Pozycjonowanie na rynku: oświadczenie o pozycjonowaniu na rynku powinno być jasno określone. Twoi Klienci muszą wiedzieć, co oferujesz i dlaczego powinni wybrać Twoją ofertę
- Aktualizacja wizerunku: aktualizacja wizerunku w dynamicznie zmieniającym się świecie VUCA jest kluczowa. Konieczne jest dostosowanie swoich produktów do ewoluujących potrzeb Klientów
- Dbanie o obecnego Klienta: obecni Klienci są ważnymi zasobami dla Twojego rozwoju. Mogą być celem Twoich konkurentów. W związku z powyższym, Twoim głównym celem powinno być zaspokojenie ich potrzeb i zadowolenie
- Patrzenie w przyszłość: przewidywanie przyszłości i planowanie strategii, aby pozostać konkurencyjnym w świecie VUCA, jest kluczowe dla wzrostu i rozwoju
Marketing w świecie VUCA
Rynek jest uosobieniem VUCA. Marketing opiera się na ludzkich zachowaniach, a ludzie bywają nieprzewidywalni. Kapryśność marketingu bierze się z tego samego skomplikowanego kontekstu, co ruch drogowy, pogoda i biologia. Wielu współpracujących agentów – Klienci, konkurenci, media społecznościowe, partnerzy, organy regulacyjne. Liczne pętle sprzężenia zwrotnego. Sytuacje szybko się zmieniają. Wiele niewiadomych. Dlatego najbardziej wiernym odwzorowaniem ścieżki zakupowej Klienta jest dziecinny bazgroł. VUCA jest przyczyną, dla której kampania może odnieść sukces na kilku rynkach, a następnego dnia niespodziewanie zawieść w nowym obszarze. VUCA sprawia, że niemożliwe jest pełne uchwycenie zwrotu z inwestycji w marketing.
Cyfrowa dynamika
Dzięki cyfrowej dynamice rynki stały się bardziej płynne, a staromodne bariery zostały usunięte. Cyfryzacja przezwyciężyła przeszkody związane z odległością, wielkością, zasobami umysłowymi i elastycznością, prowadząc do lawiny innowacji. Wzrost liczby interakcji cyfrowych między uczestnikami rynku sprawił, że powstałe mechanizmy sprzężenia zwrotnego zaczęły wpływać na rynek z większą intensywnością. Aktorzy rynkowi, zwłaszcza konsumenci, zdobyli więcej władzy. Należy pamiętać, aby nie lekceważyć wpływu otoczenia marketingowego VUCA.
Strategie w środowisku VUCA
Przystosowanie strategii marketingowych do środowiska VUCA jest kluczowe dla przetrwania i sukcesu. Oto kilka wskazówek, jak dostosować swoje strategie do tego dynamicznego świata:
- Elastyczność: Twoja strategia musi być elastyczna i zdolna do szybkiego dostosowania się do zmieniających się warunków. To oznacza, że musisz być przygotowany na zmiany i gotowy do szybkiego podejmowania decyzji
- Innowacje: musisz być innowacyjny w swoim podejściu do marketingu. To oznacza eksplorowanie nowych kanałów komunikacji, nowych technologii i nowych sposobów docierania do Klientów
- Zrozumienie Klienta: musisz dokładnie zrozumieć swoich Klientów i ich potrzeby. To oznacza analizowanie danych, prowadzenie badań rynkowych i monitorowanie zachowań Klientów
- Planowanie scenariuszowe: w środowisku VUCA nie można przewidzieć przyszłości. Dlatego ważne jest, aby opracować różne scenariusze i plany działania, które można wdrożyć w zależności od tego, jak się sytuacja rozwija
- Współpraca: w świecie VUCA współpraca jest kluczowa. To oznacza współpracę z innymi działami w firmie, ale także z partnerami zewnętrznymi i Klientami. Pamiętaj, że, wspólne myślenie i współpraca mogą prowadzić do lepszych rozwiązań.
Reasumując, środowisko VUCA ma ogromny wpływ na marketing i sposób, w jaki podejmujemy decyzje. Musisz być elastyczny, innowacyjny, zrozumieć swoich Klientów i być gotowy na różne scenariusze. Współpraca i wspólne myślenie są kluczowe, aby odnieść sukces w tym dynamicznym świecie.